I kēlā hōʻike ʻana ma mua, i ka makahiki 1833 i ka malama ʻo Maraki, i ia manawa ʻākoakoa mai nā haumāna ʻike a pau... Ka Lama Hawaii, 28 Pepeluali 1834
Ua piha ka hale pule i nā lā Kāpaki; ua ʻākoakoa nui mai nā mea pule kakahiaka, a ua nui nō hoʻi ka poʻe i noʻonoʻo i nā mea o ka ʻuhane me ka weliweli. Ke Kumu Hawaii, 26 Nowemapa 1834
Ua kīpē aku nā konohiki i kahi pōhaku māhanahana i nā luna, a ua ʻanau a keʻe aʻela ka hana a nā luna, a ua pili ke kaumaha i nā makaʻāinana kuaʻāina. Ke Aupuni Moʻī, ʻaoʻao 213
ʻanapa
[hehele]Ka māʻamaʻama hulali ʻana o kekahi mea i ka pā ʻana o ka lā a mahina paha; ka ʻōlapa ʻana o ka uila.
[hehele]Ka ʻoniʻoni nui ʻana o nā mea kolo ma luna o kekahi mea, e laʻa me ka ilo.
Laʻana palapala:
Ke ʻeu nei nā naonao ma luna o nā manakō palahū i hāʻule.
ʻemo
[hehele]Ka hala nui ʻana o ka manawa; ka liʻuliʻu. ʻO ka maʻamau, pākuʻi ʻia ʻo ʻole ma ka ʻikeoma ʻo ʻemo ʻole no ka hōʻike ʻana i ka pōkole o ka manawa i kō ai kekahi hana.
Laʻana palapala:
ʻEleu nō ko laila, ua ʻoka au i ka meaʻai a ʻaʻole nō i ʻemo, ua mākaukau.
I ka ʻeʻe ʻana aʻe o nā ʻōhua ma luna o ka moku lele, ua hoʻokipa ʻia lākou e ke pailaka.
ʻiʻi
[hehele]1. He hoʻopuka ʻana i ka leo oli ma ka pau ʻana o ke mele a ʻoki mele paha—ma “ē”—kahi e komo ai nā ʻano leo oli like ʻole e laʻa me ke kuolo, ka nonolo, ka haʻi, ke aeae, a me ka heʻu nahenahe. 2. He hoʻopuka ʻana i ka leo haʻalulu maʻamau o ke oli ʻana.
[hehele]He pana ʻana o ka leo oli i ke kuapokuapo ʻana i ka haʻalulu me ka pālahalaha (haʻalulu ʻole) he mau manawa ma hoʻokahi huaʻōlelo. Aia kekahi ʻano ʻiʻi hoʻānuʻunuʻu ma ka lālani mua o ke mele. Aia nā mea ʻekolu koe ma ka huaʻōlelo hope o ka lālani mele kahi e haʻi ai, e aeae ai, a i ʻole e hoʻōki wale ʻia ai ka leo ma ka pau ʻana.